Zacznij własny biznes po studiach, nie popełniając typowych błędów! | Materiał zewnętrzny

Założenie własnej firmy tuż po ukończeniu studiów przyciąga coraz większą liczbę młodych osób. Fascynuje ich perspektywa samodzielnego sterowania swoją karierą oraz możliwość osiągnięcia finansowego sukcesu. Ta tendencja sprzyja powstawaniu nowych przedsiębiorstw w różnych gałęziach gospodarki – od innowacyjnych startupów w branży technologicznej po małe, lokalne firmy świadczące rozmaite usługi. Jednak obok entuzjazmu pojawiają się również lęki związane z ryzykiem porażki i niepewnością rynkową. Najnowszy raport „Global Entrepreneurship Monitor" opracowany przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości ujawnia, że obawa przed niepowodzeniem stanowi barierę w podjęciu decyzji o uruchomieniu własnej działalności dla ponad połowy dorosłych Polaków. Aby przezwyciężyć ten strach i przekształcić go w silny bodziec do działania, trzeba zrozumieć, że niepowodzenia w biznesie często wynikają z pomyłek, których można uniknąć dzięki starannemu przygotowaniu.

Jak wpaść na pomysł biznesowy?

Szukanie koncepcji na własną działalność gospodarczą łączy pasję i umiejętności z wnikliwą analizą potrzeb rynkowych. Na początku zastanów się, w jaki sposób przekształcić swoje umiejętności lub zainteresowania w cenną propozycję dla przyszłych klientów. Np. osoby kochające podróże mogą zastanowić się nad otwarciem biura podróży organizującego nietypowe wycieczki lub firmę transportową realizującą zamówienia. Ważne jest również obserwowanie rynku i zauważanie braków w dostępnych produktach czy usługach. Badanie konkurencji i ich pozycji rynkowej pozwala odkryć nisze, które można wypełnić przez wprowadzenie innowacyjnych rozwiązań, udoskonalonych produktów lub usług w lepszej cenie.

Przyszłościowa koncepcja biznesowa powinna charakteryzować się elastycznością, uwzględniać zmiany technologiczne i społeczne oraz umożliwiać szybkie reagowanie na zmieniające się okoliczności rynkowe.

Skąd czerpać inspiracje biznesowe?

Poszukiwanie inspiracji do założenia własnej firmy wymaga zainteresowania światem oraz aktywnego wypatrywania pomysłów w otaczającej rzeczywistości. Wartościowym źródłem inspiracji stają się codzienne spostrzeżenia – zwracaj uwagę na przeszkody, które napotykasz, oraz na wady istniejących produktów i usług. Często właśnie frustracja i dyskomfort inicjują powstanie nowych, przełomowych rozwiązań. Bardzo przydatna okazuje się również obserwacja aktualnych trendów społecznych oraz postępu technologicznego. Zadaj sobie pytanie, jak te zmiany mogą wpłynąć na przyszłe potrzeby klientów. Czy rosnące zainteresowanie ekologicznym transportem stwarza okazje dla rozwoju elektromobilności i usług współdzielenia samochodów? A może wzrost znaczenia ochrony danych generuje zapotrzebowanie na ekspertów i systemy chroniące informacje?

Inspiracje rodzą się również podczas kontaktów z innymi ludźmi. Wymiana wiedzy i doświadczeń podczas warsztatów, szkoleń lub targów branżowych pomaga dostrzec niezagospodarowane obszary rynkowe. Nie bój się pytać i analizować różne punkty widzenia. Prawdziwa kreatywność wyrasta z umiejętności łączenia pozornie niepowiązanych koncepcji, a inspiracją często staje się konfrontacja różnych opinii. Dlatego tak istotne jest, aby wyjść poza znane schematy myślenia i otwierać się na różnorodne wpływy.

Aspekty prawne zakładania firmy

Zanim rozpoczniesz przygodę z własnym biznesem, musisz starannie przemyśleć formę prawną Twojego przedsięwzięcia. Jedną z popularnych opcji stanowi jednoosobowa działalność gospodarcza – szczególnie polecana na początku, gdy rozmiar biznesu jest jeszcze niewielki. Z kolei osoby planujące współpracę z inwestorami mogą rozważyć utworzenie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością albo spółki akcyjnej. Alternatywę dla osób zamierzających współdziałać z partnerami stanowi spółka jawna. W tej formie prawnej minimum dwie osoby decydują się wspólnie prowadzić działalność gospodarczą i odpowiadają za jej zobowiązania całym swoim majątkiem. Spółka jawna wyróżnia się nieskomplikowaną procedurą rejestracji i niższymi kosztami początkowymi w porównaniu z innymi formami spółek, jednak wiąże się z pełną odpowiedzialnością wspólników za długi przedsiębiorstwa.

Wybierając konkretną formę prawną, przeanalizuj zalety i wady każdego rozwiązania, biorąc pod uwagę odpowiedzialność prawną, procedurę rejestracji, związane z tym wydatki oraz stopień formalizacji Twojej przyszłej działalności.

Kolejnym krokiem będzie dopełnienie wszystkich wymaganych formalności rejestracyjnych. W Polsce oznacza to między innymi złożenie odpowiednich dokumentów w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej lub w Krajowym Rejestrze Sądowym. Następnie trzeba uzyskać numery identyfikacji podatkowej (NIP) i statystyczny (REGON) oraz zgłosić swoją działalność do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). W niektórych branżach niezbędne jest uzyskanie koncesji lub licencji, dlatego ważne, aby dokładnie zapoznać się ze szczegółowymi wymogami prawnymi dla danego sektora. Pamiętaj również o umowach z dostawcami, kontrahentami i klientami – te dokumenty powinny chronić interesy wszystkich stron i zapobiegać ewentualnym sporom. Dbałość o prawidłowe uregulowanie prawne firmy zwiększa jej wiarygodność i buduje zaufanie wśród partnerów biznesowych oraz klientów.

Biznesplan – nawigacja dla przedsiębiorcy

Biznesplan to oficjalny dokument, który szczegółowo prezentuje cele biznesowe firmy, strategie ich realizacji oraz przewidywane zasoby i działania. Pominięcie tego etapu stanowi poważny błąd, który może zagrozić sukcesowi nowego przedsięwzięcia. Dla wielu inwestorów i instytucji finansowych biznesplan służy jako podstawa oceny potencjału firmy, niezbędna do uzyskania wsparcia finansowego.

Biznesplan powinien zawierać dokładny opis oferowanych produktów lub usług, a także wnikliwą analizę rynku, uwzględniającą jego rozmiar, aktualne trendy, konkurencję oraz potencjalnych odbiorców. Następnym elementem jest określenie grupy docelowej, czyli wskazanie segmentu klientów, do którego firma skieruje swoją ofertę. Ważne miejsce zajmują strategie marketingowe, czyli plan działań promocyjnych i sprzedażowych oraz strategia finansowa, obejmująca prognozy wpływów, wydatków, zysków oraz przepływów gotówkowych. Ostatnim, równie ważnym aspektem są strategie operacyjne, czyli planowanie produkcji, logistyki i zarządzania zasobami.

Ten dokument pełni funkcję znacznie szerszą niż tylko formalna wymóg – stanowi swoistą mapę, dzięki której przyszły biznesmen może dokładnie zaplanować kolejne etapy rozwoju firmy, wyznaczając konkretne kierunki działania i pomagając w realizacji długofalowych celów.

Znaczenie planowania finansowego

Analiza finansowa stanowi niezbędny element każdego biznesplanu, ponieważ dostarcza szczegółowych kalkulacji dotyczących spodziewanych przychodów i kosztów. Zbyt optymistyczne prognozy, zakładające wielkie zyski już na starcie działalności, mogą okazać się nietrafione i prowadzić do niepotrzebnego stresu. Zdecydowanie rozsądniej założyć realistyczny, ale stabilny wzrost przychodów, a jeśli to możliwe, przeznaczyć część zarobionych środków na dalszy rozwój firmy. Wiele młodych przedsiębiorstw napotyka trudności w pierwszym roku funkcjonowania, ponieważ bazuje na nierealistycznych prognozach finansowych. Dlatego trzeba zachować ostrożność i przygotować wiarygodne, oparte na solidnych danych przewidywania, które ułatwią sprawne dostosowanie się do zmieniających się warunków rynkowych.

Wśród kosztów prowadzenia działalności należy wyróżnić wydatki stałe, które firma ponosi niezależnie od skali produkcji, np. czynsz za lokal czy amortyzacja, oraz koszty zmienne, których wysokość zależy od wielkości produkcji (np. materiały i energia). Dokładne określenie tych pozycji pozwala ocenić opłacalność przedsięwzięcia oraz zaplanować działania usprawniające zarządzanie kosztami w przyszłości.

Jakie metody mogą pomóc skutecznie ograniczyć wydatki?

• Wprowadzenie oszczędności energii – montaż energooszczędnego oświetlenia czy promowanie świadomego korzystania z urządzeń elektrycznych może obniżyć rachunki za prąd.
• Usprawnienie systemu ogrzewania – w miejscach oddalonych od sieci gazowej ogrzewanie gazem LPG może okazać się bardziej ekonomiczne, a instalacja zbiornika na gaz płynny zapewnia niezależność od jednego dostawcy i potencjalnie niższe koszty w dłuższym okresie.
• Zlecanie zadań zewnętrznym specjalistom – outsourcing księgowości lub obsługi IT może przynieść większe oszczędności w porównaniu z zatrudnianiem własnych pracowników na etatach.
• Wykorzystanie marketingu internetowego – stosowanie tanich i efektywnych narzędzi, np. mediów społecznościowych czy marketingu e-mailowego, może znacząco zmniejszyć wydatki na promocję.
• Umożliwienie pracy zdalnej – pozwolenie części zespołu na pracę z domu może zmniejszyć koszty wynajmu biura oraz inne wydatki związane z utrzymaniem tradycyjnego miejsca pracy.

Finansowanie startu biznesu

Jedną z pierwszych i najprostszych dróg pozyskania funduszy na rozpoczęcie działalności jest wykorzystanie własnych oszczędności lub wsparcie od rodziny i przyjaciół. Takie rozwiązanie gwarantuje swobodę w zarządzaniu firmą i nie wymaga natychmiastowej spłaty zobowiązań. Trzeba jednak uważnie przeanalizować, jaką sumę można przeznaczyć na start przedsięwzięcia, aby uniknąć poważnych problemów przy opóźnieniach w generowaniu dochodów. Początkujący przedsiębiorcy często zwracają się również do lokalnych instytucji oferujących korzystne warunki pożyczek lub dotacje. Chociaż te środki finansowe nie zawsze są wysokie, zazwyczaj wystarczają na zakup podstawowego sprzętu lub pierwsze działania marketingowe i mogą stanowić znaczące wsparcie dla raczkującej firmy.

Warto również rozważyć crowdfunding jako sposób zbierania kapitału. Jeśli pomysł na biznes charakteryzuje się dużą innowacyjnością, można liczyć na wsparcie finansowe od społeczności internetowej w formie małych wpłat. Dla projektów o większym zasięgu fundusze inwestycyjne lub inwestorzy prywatni mogą stanowić odpowiednie źródło finansowania, zapewniając kapitał, a często również doradztwo biznesowe, w zamian za udział w przyszłych zyskach przedsiębiorstwa. Najważniejsze to dopasować sposób finansowania do wielkości i specyfiki prowadzonej działalności, aby zapewnić stabilność i zdolność adaptacji w początkowym etapie rozwoju firmy.

Zagrożenia przy pierwszym biznesie

Młodzi przedsiębiorcy, szczególnie ci, którzy stawiają pierwsze kroki w biznesie, często wpadają w typowe pułapki. W natłoku początkowego entuzjazmu, który towarzyszy tworzeniu nowego przedsięwzięcia, łatwo zignorować fundamentalne aspekty prowadzenia firmy. W rezultacie pomysł, który na etapie planowania wydawał się niezwykle obiecujący, może nie poradzić sobie z brutalną rzeczywistością konkurencyjnego rynku i napotkać trudności w osiąganiu zaplanowanych rezultatów.

Najczęstsze błędy początkujących przedsiębiorców

Niepełna analiza rynku

Początkujący biznesmeni często wprowadzają produkt lub usługę bez wcześniejszego zbadania, czy faktycznie istnieje na nie popyt wśród potencjalnych klientów. Taki brak rozeznania może skutkować wprowadzeniem oferty, która nie wzbudza zainteresowania, a w konsekwencji prowadzi do niskich wpływów i braku zyskowności projektu.

Zaniedbanie kontroli finansów

Koncentracja wyłącznie na innowacyjnym rozwoju produktu lub usługi, przy jednoczesnym lekceważeniu regularnej kontroli budżetu i przepływów gotówkowych, zwiększa ryzyko nadmiernego zadłużenia i utraty płynności finansowej. Brak bieżącego monitorowania przychodów i wydatków utrudnia podejmowanie racjonalnych decyzji finansowych.

Ignorowanie kwestii ekologicznych

Pomijanie aspektów związanych z ochroną środowiska naturalnego, np. przez brak inwestycji w rozwiązania energooszczędne, skutkuje wyższymi kosztami funkcjonowania i psuje wizerunek firmy. Wobec rosnącej świadomości ekologicznej klienci coraz częściej wybierają firmy działające w sposób zrównoważony.

Sztywne podejście do zmian

Kolejny powszechny błąd to brak elastyczności w dostosowywaniu się do zmieniających się warunków. Gdy rynek ewoluuje, firma musi być gotowa na modyfikacje w swojej ofercie i strukturze kosztów. Wiele startupów skupia się wyłącznie na jednym segmencie rynku, ignorując pojawiające się nowe trendy. Takie nastawienie sprawia, że biznes traci konkurencyjność.

Braki w wiedzy prawnej

Niedostateczna znajomość przepisów prawa dotyczących prowadzenia firmy może prowadzić do poważnych komplikacji prawnych i finansowych. Lekceważenie regulacji dotyczących umów, podatków czy ochrony danych osobowych naraża firmę na kary, procesy sądowe oraz utratę dobrego imienia wśród klientów i partnerów biznesowych.

Zbyt szybki rozwój działalności

Gwałtowne rozszerzanie biznesu bez odpowiedniego przygotowania finansowego i operacyjnego często zdarza się początkującym przedsiębiorcom. Niewystarczające zasoby ludzkie, brak ugruntowanych procesów oraz niestabilna sytuacja finansowa mogą prowadzić do utraty panowania nad firmą, problemów z płynnością i ostatecznie do bankructwa.

Gdzie szukać wsparcia na start?

Młodzi przedsiębiorcy mają do dyspozycji szeroki wachlarz możliwości wsparcia przy otwieraniu pierwszej firmy. Urzędy pracy stanowią doskonałe miejsce, gdzie można uzyskać informacje o aktualnych programach finansowych, w tym o bezzwrotnych dotacjach na rozpoczęcie działalności gospodarczej. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości udostępnia nie tylko liczne inicjatywy edukacyjne, ale również praktyczne porady dotyczące aspektów prawnych i finansowych związanych z prowadzeniem biznesu.

Lokalne inkubatory przedsiębiorczości i parki technologiczne oferują atrakcyjne warunki wynajmu biur oraz dostęp do doświadczonych mentorów. Pomoc można znaleźć także w organizacjach studenckich, które współpracują z młodymi przedsiębiorcami, wspierając budowanie cennych kontaktów zawodowych.

Podsumowanie

Rozpoczęcie działalności biznesowej zaraz po studiach to fascynująca, lecz niełatwa droga, która wymaga od młodych przedsiębiorców nie tylko odwagi, ale również umiejętności strategicznego planowania i dokładnej analizy otoczenia. Aby uniknąć typowych pomyłek na starcie, trzeba spojrzeć na wszystkie wymiary działalności całościowo. W tym kontekście niezbędna staje się znajomość mechanizmów rynkowych i strategii konkurencji, stworzenie elastycznego biznesplanu, sprawne zarządzanie finansami oraz optymalizacja kosztów operacyjnych. Równie ważna jest skuteczna promocja, efektywna dystrybucja produktów lub usług oraz dokładne przestrzeganie obowiązujących przepisów. Tylko kompleksowe podejście do tych zagadnień daje młodym przedsiębiorcom szansę przekształcenia innowacyjnych pomysłów w dochodowe i rozpoznawalne marki.

Źródła:

• BAŁTYKGAZ
• Raport „Global Entrepreneurship Monitor”, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości
• Jak przygotować biznesplan, Serwis informacyjno-usługowy dla przedsiębiorcy
• Gdzie szukać dofinansowania na start firmy, Serwis informacyjno-usługowy dla przedsiębiorcy

Artykuł przygotowany we współpracy z partnerem serwisu.
Autor: Joanna Ważny